Jak rozliczyć darowiznę?

Przekazanie darowizny na cele pożytku publicznego, czy to w formie kwoty pieniężnej, sprzętu czy innego materialnego wsparcia organizacji charytatywnych, jest nie tylko cenne i etyczne - wiąże się też z pewnym docenieniem ze strony państwa, które pozwala odliczyć niektóre darowizny od swojego podatku dochodowego.

Odliczenia darowizn od podatku mogą być zrealizowane, jeśli darowizna została przekazana osobom prawnym, jednostkom nieposiadającym osobowości prawnej czy organizacjom pozarządowym. Głównie chodzi o:

podmioty spoza sektora bankowego, finansowego, niebędące instytutami badawczymi czy spółkami prawa handlowego,
podmioty, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, w tym spółkom akcyjnymi i z ograniczoną odpowiedzialnością czy klubom sportowym, które cały swój dochód przeznaczają na realizację celów statutowych, nie dzieląc się zyskiem z akcjonariuszami, udziałowcami i pracownikami,
fundacje i stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne,
podmioty podległe związkom wyznaniowym lub działające na podstawie umowy o wzajemnych stosunkach między związkiem wyznaniowym a RP, lub przepisów o gwarancjach wolności sumienia, o ile statut zakłada cele pożytku społecznego.

Istnieje kilka kategorii działalności, na których rzecz można przekazaną darowiznę odliczyć od podatku. Są to:

Cele kultu religijnego.
Oddanie krwi przez honorowego dawcę krwi.
Darowizna dla organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego.

Ostatnia kategoria jest szeroka i zawiera liczne, zawarte w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie cele pożytku publicznego. Wśród nich wymienić można:

działalność pomocy społecznej, wsparcie dla rodzin i systemu opieki zastępczej,
działalność charytatywna,
działalność na rzecz integracji zawodowej i społecznej dla osób, którym grozi wykluczenie społeczne,
działalność na rzecz aktywizacji osób pozostających bez pracy i zagrożonych trwałym bezrobociem,
działalność upowszechniania tradycji narodowej,
działalność udzielania nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,
działalność na rzecz mniejszości narodowych, etnicznych oraz wsparcie dla rozwoju języka regionalnego,
działalność na rzecz praw i integracji cudzoziemców,
działalność na rzecz promocji zdrowego trybu życia i ochrony zdrowia, także w formie leczenia,
działalność na rzecz osób niepełnosprawnych, ich dobra i praw,
działalność na rzecz równych praw kobiety i mężczyzn,
działalność pomocowa dla osób starszych, będących w wieku emerytalnym,
działalność na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, rozwoju gospodarczego i krzewienia świadomości ekonomicznej,
działalności wspomagającej rozwój techniki, innowacyjności i wynalazczości,
działalności wspomagającej rozwój wspólnot lokalnych i regionalnych,
działalność na rzecz nauki, szkolnictwa wyższego, oświaty, wychowania i szerzenia edukacji,
działalność na rzecz sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego,
działalność wspierająca krzewienie i rozwój kultury fizycznej,
działalność na rzecz ochrony zwierząt, ochrony dziedzictwa przyrodniczego i krzewienia ekologii,
działalność na rzecz rozwoju turystyki i krajoznawstwa,
działalność na rzecz obronności i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
działalność na rzecz działań wspomagających rozwój demokracji, obrony i upowszechniania praw człowieka, wolności i swobód obywatelskich,
działalność na rzecz ratownictwa i ochrony ludności,
działalność pomocowa dla ofiar klęsk żywiołowych oraz ofiar konfliktów zbrojnych w kraju i za granicą,
działalność na rzecz świadomości konsumenckiej i ochrony praw konsumentów,
działalność na rzecz integracji europejskiej, rozwoju współpracy międzynarodowej, społecznej i regionalnej z różnych krajów,
działalność na rzecz wolontariatu, jego promocji i organizacji,
działalność na rzecz osób represjonowanych, kombatantów oraz weteranów wojennych,
działalność na rzecz promocji Rzeczypospolitej Polskiej za granicą,
działalność na rzecz pomocy Polonii i Polakom za granicą,
działalność na rzecz rewitalizacji przestrzeni publicznej,
działalność służąca przeciwdziałaniu uzależnieniom i społecznym patologiom,
działalność na rzecz ochrony rodziny, praw dzieci, rodzicielstwa i macierzyństwa.

Co przygotować do odliczeń darowizn?

By prawidłowo i skutecznie odliczyć kwotę darowizny, potrzebny jest szereg dokumentów.

1 - W przypadku darowizny pieniężnej – wystarczy dowód wpłaty, potwierdzenie przelewu lub wyciąg z konta.

2 - W przypadku darowizny rzeczowej – jakaś forma potwierdzenia, że do darowizny doszło. Może być to umowa darowizny, potwierdzona notarialnie. Dokument musi zawierać:

dane identyfikacyjne zarówno darczyńcy, jak i obdarowanego,
oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny,
dowód wartości darowizny – np. paragon lub faktura VAT.

3 - W przypadku darowizny na cele kościelne i charytatywne – zaświadczenie o przeznaczeniu darowizny na takie właśnie cele oraz sprawozdanie.

4 - W przypadku darowizny z krwi – zaświadczenie placówki organizującej pobór krwi o ilości oddanej krwi lub ilości składników krwi. Krew musi być oddana bezpłatnie.

Analogiczne zasady mają zastosowanie do pozostałych podmiotów i form darowizny. Nie wszystkie dokumenty trzeba załączać do zeznania podatkowego. Trzeba natomiast je mieć na wypadek kontroli.

Jak odliczyć darowizny w zeznaniu podatkowym?

Darowiznę rozlicza się w najbliższym zeznaniu podatkowym. Należy wypełnić odpowiedni PIT oraz załącznik PIT/0. W zależności od rodzaju działalności płatnika i formy opodatkowania stosuje się inne formularze:

PIT-28 – dla podmiotów rozliczających się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych.
PIT-36 – dla podmiotów rozliczających dochody z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych.
PIT-36L – dla podmiotów rozliczających dochody z działalności gospodarczej w formie podatku liniowego.
PIT-37 – dla osób rozliczających dochody ze stosunku pracy lub umów cywilnoprawnych.
PIT/0 – załącznik do zeznania podatkowego. W nim oblicza się i deklaruje kwotę darowizny od odliczenia od podatku.

Jak obliczyć kwotę darowizny?

Odliczenie od podatku odpowiada pełnej kwocie dokonanej darowizny, o ile nie przekracza 6% rocznych dochodów lub przychodów w wypadku rozliczania się na ryczałcie. Wyjątkiem są darowizny na cele kościelne lub przeciwdziałania pandemii COVID-19, wtedy odliczyć można nawet 100% – 150%. Kwotę liczy się od dochodu i wpisuje w odpowiednie rubryki w PIT/0. Należy zsumować wszystkie darowizny przekazane w danym roku podatkowym. Można obliczyć to samodzielnie lub posłużyć się kalkulatorami podatkowymi. Co ważne – jeśli taka jest wola podatnika, może on rozliczyć kwotę niższą niż wspomniane 6% lub nie odliczać darowizny wcale.